Stwardnienie rozsiane co to?
Stwardnienie rozsiane (SM) to przewlekła choroba układu nerwowego, która dotyka setki tysięcy ludzi na całym świecie. Jest to dość powszechna przypadłość, ale wciąż wiele osób ma ograniczoną wiedzę na temat jej działania, objawów i leczenia. W poradniku będziecie mogli sprawdzić czym jest dokładnie stwardnienie rozsiane i jakie są sposoby leczenia.
Widzisz u siebie lub Twoich bliskich objawy stwardnienia rozsianego?
Umów się do naszej Poradni Neurologicznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
Stwardnienie rozsiane co to?
Stwardnienie rozsiane to choroba nieuleczalna, która może prowadzić do uszkodzeń struktur układu nerwowego. Może przybierać, postać rzutów z okresami remisji lub postać stale postępującą. Choroba ta uznawana jest za najczęstszy czynnik neurologiczny i może prowadzić do niepełnosprawności u młodych osób
U kogo występuje stwardnienie rozsiane?
Stwardnienie rozsiane ma zazwyczaj przebieg choroby fazowy z okresami zaostrzeń i remisji, a sama choroba ma charakter postępujący i może prowadzić do poważnej niesprawności. Choroba występuje u osób młodych. Od 2. do 4. dekady życia można zaobserwować najwięcej zachorowań na SM. Na stwardnienie rozsiane choruje średnio dwa razy więcej kobiet niż mężczyzn. Szacuje się, że w naszym kraju z tą chorobą żyje około 45 tys. osób.
CIEKAWOSTKA: Światowy Dzień Stwardnienia Rozsianego jest obchodzony 30 maja.
Stwardnienie rozsiane — rodzaje choroby
W medycynie rozróżnia się trzy główne postaci choroby SM. Są to:
- postacie rzutowo-remisyjne – okresy zaostrzeń (tzw. rzuty choroby) przeplatają się z okresami, w których objawy wycofują się (remisji)
- postacie pierwotnie postępujące — obserwuje się stopniowe i/lub trwałe pogarszanie się stanu zdrowia
- postacie wtórnie postępujące — może zamieniać się na późniejszym etapie choroby w postać rzutowo-remisyjną; w tej postaci wtórnie postępującej rzuty ustają, a stan chorych na stwardnienie rozsiane zaczyna się pogarszać w sposób ciągły
Stwardnienie rozsiane — przyczyny
Niestety przyczyny stwardnienia rozsianego nie do końca zostały dokładnie poznane. Jednak przyjmuje się, że podłoże choroby jest złożone, a swój udział w rozwoju choroby mają zarówno czynniki genetyczne, jak i czynniki środowiskowe oraz immunopatologiczne. Jest to też choroba autoimmunologiczna, dlatego układ odpornościowy atakuje własne komórki, a w tym przypadku także komórki układu nerwowego.
Podczas przeprowadzanych różnych badań, udało się lekarzom ustalić kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na stwardnienie rozsiane. Są to między innymi:
- płeć żeńska
- wiek 20-40 lat
- zakażenie wirusem Epstein-Barr wywołujące mononukleozę
- cukrzyca typu I
- zapalenie jelit
- choroby tarczycy
- palenie tytoniu
- niedobór witaminy D
- otyłość w wieku dojrzewania
Objawy stwardnienia rozsianego
Symptomy stwardnienia rozsianego mogą wystąpić na długo przed zdiagnozowaniem choroby. Jakie są pierwsze objawy stwardnienia rozsianego?
- zawroty głowy
- zaburzenia koordynacji ruchowej
- powtarzające się i bolesne uczucie sztywności oraz skurcze mięśni
- zmiany czucia w kończynach lub na twarzy
- drętwienie kończyn
- podwójne widzenie
Takie objawy można łatwo zbagatelizować i za ich powstanie obwiniać nasz tryb życia lub narażenie na stres. Wczesne objawy stwardnienia rozsianego z reguły się łagodne i szybko przemijają.
Inne niecharakterystyczne symptomy stwardnienia rozsianego to:
- zmęczenie
- zaburzenia snu
- osłabienie mięśni
- ciężkość i bóle nóg
- zaburzenia widzenia — może za to odpowiadać pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego
- zaburzenia poznawcze
- zaburzenia mowy
Takie objawy mogą występować w wielu chorobach i na pewno wymagają oceny lekarskiej. Warto się skonsultować w tej sprawie z neurologiem.
Późniejsze objawy stwardnienia rozsianego
Jakie mogą być późniejsze objawy SM? Pacjenci bardzo często skarżą się na takie objawy jak:
- niedowłady kończyn górnych, bądź dolnych
- zaburzenia czucia powierzchniowego
- zaburzenia płynności ruchu
- zamiarowe drżenie kończyn — chodzi o drżenie, które pojawia się w trakcie zamierzonego ruchu ręką lub nogą
- oczopląs
- zaburzenia ruchomości gałek ocznych
- niemożność kontrolowania zwieraczy, czyli problem z oddawaniem moczu, rzadziej stolca
Jak zdiagnozować stwardnienie rozsiane?
Objawy SM mają postać różnorodną, a zmiany w przebiegu choroby — szczególnie na początku — powinno różnicować się ze schorzeniami o zbliżonym obrazie klinicznym. Najczęściej są to:
- neuroborelioza
- zespół Sjögrena
- ostre rozsiane zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego (ADEM)
- neurosarkoidoza
- zapalenie naczyń
- toczeń układowy z zajęciem układu nerwowego (SLE)
- choroba Behçeta
- zespół antyfosfolidowy
Aby postawić diagnozę stwardnienia rozsianego, specjalista powinien zlecić badania neurologiczne. Zazwyczaj przeprowadza się rezonans magnetyczny głowy i rdzenia kręgowego. Jest on najdokładniejszy, jeśli chodzi o pokazanie zmian w układzie nerwowym spowodowanymi stwardnieniem rozsianym. Rezonans magnetyczny pozwala zobrazować zmiany demielinizacyjne u ponad 90% pacjentów.
W rozpoznaniu stwardnienia rozsianego szczególne miejsce zajmuje badanie elektrofizjologiczne. Badanie to pozwala na potwierdzenie wieloogniskowego charakteru stwardnienia rozsianego i uwidacznia dodatkowe miejsca uszkodzenia, które nie dają żadnych objawów.
Wykonuje się jeszcze wzrokowe potencjały wywołane. Badanie to wiąże się z początkowymi objawami wzrokowymi. Główną rolę w diagnozie stwardnienia rozsianego gra analiza płynu mózgowo-rdzeniowego.
Leczenie stwardnienia rozsianego
Przy aktualnej wiedzy medycznej — wyleczenie stwardnienia rozsianego niestety nie jest możliwe. To taka choroba, która towarzyszy pacjentom przez całe życie.
Póki co leczenie stwardnienia rozsianego w Polsce skupia się na leczeniu objawowym i podawaniu leków immunomodulujących, czyli modyfikujących przebieg choroby. Przepisywanie perdnizonu lub metyloperdnizolonu jest aktualnie najskuteczniejszą formą leczenia i skrócenia czasu trwania objawów neurologicznych podczas trwania choroby stwardnienia rozsianego.
Leczenie objawowe, adekwatne do objawów choroby, ma za zadanie zmniejszyć natężenie innych współistniejących i nieprzyjemnych dolegliwości oraz stanów, takich jak: nietrzymanie moczu lub stolca, depresja, sztywność mięśni, bóle głowy lub inne dolegliwości bólowe. Specjalista terapię farmakologiczną dostosowuje do stanu zdrowia pacjenta.
Celem leczenia modyfikującego przebieg choroby jest spowolnienie postępowania stwardnienia rozsianego, zmniejszenie częstości rzutów oraz zapobieganie i opóźnianie wystąpienia niepełnosprawności.
W naszym kraju przy leczeniu stwardnienia rozsianego stosuje takie leki jak interferon beta 1a i octan glatirameru. Leki otrzymuje się po spełnieniu kryteriów włączenia do programu leczenia stwardnienia rozsianego. Wówczas są one refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, na okres nawet kilku lat.
Stwardnienie rozsiane — w sytuacjach wyjątkowych — leczy się natalizumabem lub fingolimodem. Z kolei w ciężkich przypadkach postaci nawracająco-zwalniającej specjalista może skierować pacjenta na leczenie immunosupresyjne mitoksantronem.
W związku z występowaniem wielu objawów utrudniających mobilność pacjentom cierpiącym na stwardnienie rozsiane zazwyczaj zaleca się terapię ruchową. Rehabilitacja ruchowa ma nieoceniony wpływ zarówno na samopoczucie fizyczne, jak i również psychiczne pacjenta. Wspomaga też usprawnienie ruchu pacjentów chorych na SM. Ćwiczenia z terapii ruchowej na stwardnienie rozsiane pomagają rozciągnąć skurczone i zmęczona mięśnie, poprawiają równowagę i koordynację oraz całościowo wzmacniają organizm pacjenta.
Stwardnienie rozsiane — rokowania
Całkowite wyleczenie stwardnienia rozsianego niestety nie jest możliwe. Pacjent będzie zmagał się z chorobą całe życie. Stwardnienie rozsiane to choroba, która może znacznie obniżać jakość życia i utrudniać normalne funkcjonowanie w życiu codziennym, jednak nie u każdego pacjenta tak to wygląda.
Przewidzenie jak szybko może postępować stwardnienie rozsiane jest bardzo trudne, wręcz czasem niemożliwe. Każdy przypadek jest inny. Rokowania zależą głównie od fazy zachorowania, w jakiej pacjent się aktualnie znajduje.
Szacuje się, że około 15 lat po postawieniu diagnozy, duża część chorych na stwardnienie rozsiane używa laski, wózka, chodzika i/lub potrzebują innych pomocy do poruszania się. Dużą nadzieją dla chorych na stwardnienie rozsiane są leki, które są aktualnie w trakcie badań klinicznych.
Widzisz u siebie lub Twoich bliskich objawy stwardnienia rozsianego?
Umów się do naszej Poradni Neurologicznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/stwardnienie-rozsiane-objawy-przyczyny-i-leczenie,6619,n,192
