Dieta — zapalenie dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego
Zapalenie dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego to choroby, które mogą wywoływać poważne dolegliwości bólowe oraz wpływać na jakość życia pacjenta. Jednym z kluczowych czynników wpływających na przebieg choroby oraz proces leczenia jest odpowiednia dieta. W poradniku dowiesz się jaką dietę przy niej zastosować.
Jeśli masz problemy z drogami żółciowymi i pęcherzykiem żółciowym,
umów się z naszym Gastrologiem w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
Choroby występujące w drogach żółciowych i pęcherzyku żółciowym
Najczęstszą chorobą dróg żółciowych jest kamica. Mniej spotykane są choroby dróg żółciowych, czyli torbiele dróg żółciowych, polipy pęcherzyka żółciowego i nowotwory złośliwe dróg żółciowych. Zapalenie dróg żółciowych oraz ich uszkodzenia są najczęściej następstwem kamicy żółciowej i zabiegów przeprowadzanych na pęcherzyku i drogach żółciowych. Oto choroby dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego:
- kamica żółciowa — kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych
- zapalenie pęcherzyka żółciowego
- zapalenie dróg żółciowych wewnątrz lub zewnątrz wątrobowych
- stwardnienie dróg żółciowych
- rak pęcherzyka żółciowego
- wrodzone wady dróg żółciowych
- zakażenia dróg żółciowych
- ostre zapalenie trzustki
Dieta przy zapaleniu dróg żółciowych i chorobach pęcherzyka żółciowego
Dieta przy problemach z drogami żółciowymi i chorobami pęcherzyka żółciowego to przede wszystkim dieta lekkostrawna. Dieta stosowana w tego typu zapaleniach i chorobach to dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu i błonnika pokarmowego. Wyróżniamy trzy stany chorobowe, w których stosuje się pewne modyfikacje diety:
- ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego i zapalenie dróg żółciowych
- kamica żółciowa
Rolą takiej diety lekkostrawnej jest zmniejszenie aktywności wydzielniczej z dróg żółciowych, czyli choćby pęcherzyka żółciowego. Dodatkowo chodzi też o złagodzenie objawów związanych z dysfunkcją oraz wspomaganie leczenia farmakologicznego.
Jak wygląda dieta łatwostrawna?
Dieta lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczu i błonnika pokarmowego zawiera białko w normie fizjologicznej ok. 1g/kg masy ciała oraz ogranicza tłuszcz do 40-50 gramów dziennie. Niestety, ograniczenie tłuszczu jest konieczne z powodu jego upośledzonego trawienia i wchłaniania, a ilość zalecana obejmuje zarówno tłuszcz w produktach, jak i dodawany do dań. W takiej diecie powinniśmy sprawdzać ilość tłuszczu w diecie, jak i jakość produktów.
Dieta powinna dawać też odpowiednie zapotrzebowanie organizmu na energię, aby utrzymać należną masę ciała. Tłuszcze pokrywają zapotrzebowanie energetyczne do 20%, białko 12-18%, a pozostałą dobową ilość energii muszą zapewniać węglowodany. Zmniejszona ilość tłuszczu w diecie powoduje mniejsze dostarczenie ilości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
W diecie musimy zwiększyć też roślinne źródła beta-karotenu, czyli dbać o marchew, dynię, pomidory, cukinię, nać pietruszki i koper, by pojawiły się one w naszych posiłkach. Musimy także przy tej diecie spożywać witaminę C. Warto rozważyć przyjmowanie tej witaminy, ponieważ w diecie przy chorobach pęcherzyka żółciowego zalecane są owoce i warzywa (źródło witaminy C) gotowane. W takiej diecie należy wyeliminować produkty, które powodują silne skurcze pęcherzyka żółciowego, czyli żółtko jaj, tłuste mięsa i potrawy smażone.
Na pewno z diety łatwostrawnej musimy wykluczyć produkty ciężkostrawne, długo zalegające w żołądku, wzdymające, ostro przyprawione, ale i również produkty zbożowe gruboziarniste ze względu na dużą ilość błonnika. Jednakże nie oznacza to, że musimy wykluczyć wszystkie produkty zbożowe. Żywność typu fast food nie wchodzi w grę przy diecie lekkostrawnej. Słone przekąski tak samo.
Wskazane w diecie są drobne kasze i produkty białej mąki. Co nie sprzyja kamicy żółciowej? Na pewno spożywanie nadmiaru cukru, słodyczy, czekolady i miodu. Dania powinny być świeżo przyrządzane.
W diecie należy unikać dań gotowych i długo przechowywanych. Jak więc należy gotować? Zaleca się gotowanie na parze, duszenie, pieczenie w folii, pergaminie, na ruszcie lub opiekaczu. Nie można smażyć i piec produktów na tłuszczu.
Zupy w diecie lekkostrawnej powinny być ważone na wywarach warzywnych. Zupy i sosy można zagęszczać z mąki i mleka. Dozwolony tłuszcz należy dodawać w postaci surowej do gotowych potraw.
Jeśli chodzi o owoce, to musimy je gotować i rozdrabniać oraz spożywać w postaci soków i przecierów. To samo dotyczy warzyw. Z warzyw musimy wykluczyć szczaw, szpinak, a z owoców rabarbar, ponieważ mają wysoką zawartość kwasu szczawiowego.
Posiłki powinny być małe i nie mogą być podawane prosto z lodówki. Zalecanych jest od 4 do 5 posiłków w ciągu dnia o stałych porach.
Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie
PIECZYWO
- produkty dozwolone: czerstwe pieczywo pszenne jasne, pieczywo półcukiernicze bez żółtek, sucharki, grzanki, biszkopty na białkach
- produkty zakazane: pieczywo świeże, chleby razowe, z ziarnami, pieczywo chrupkie i pieczywo cukiernicze
DODATKI DO PIECZYWA
- produkty dozwolone: ser biały chudy, chude wędliny: polędwice, szynki, chude wędliny drobiowe, ścięte białko jajka, dżemy bez pestek, marmolady, miód
- produkty zakazane: tłuste wędliny, konserwy mięsne, pasztety, kaszanka, salceson, smalec, tłuste sery żółte i dojrzewające, sery topione, jaja na twardo, jajecznica z całych jaj, sery pleśniowe
NAPOJE
- produkty dozwolone: kawa zbożowa z mlekiem o niskiej zawartości tłuszczu (do 2%), słaba herbata, herbata z cytryną lub mlekiem, woda niegazowana, jogurty niskotłuszczowe, napoje mleczno-owocowe i warzywne
- produkty zakazane: mocna kawa i herbata, kawa naturalna, pełnotłuste mleko, jogurty i kefiry pełnotłuste, kakao, napoje gazowane, napoje alkoholowe, napoje typu cola
ZUPY I DODATKI DO ZUP
- produkty dozwolone: zupy jarzynowe i owocowe, krupniki z drobnych kasz: manny, jęczmiennej, kukurydzianej, ryżu, lane ciasto na białkach, zupy mleczne, zupy bez wywarów z kości i mięsa, podprawione zawiesinami z mąki i mleka, grzanki
- produkty zakazane: zupy na wywarach z kości i mięsa, rosoły, kapuśniak, grochówka, zupa fasolowa, zupy grzybowe kwaśna śmietana, zupy z zasmażkami, kluski kładzione, groszek ptysiowy na całych jajach, grube makarony, łazanki, kasza gryczana, kasza jaglana
MIĘSO, RYBY, DRÓB
- produkty dozwolone: chuda cielęcina, wołowina, królik, indyk, kurczak, potrawki z cielęciny i drobiu, dorsz, pstrąg, leszcz, flądra, karmazyn, sola, dozwolone gatunki ryb gotowane z warzywami
- produkty zakazane: wieprzowina, baranina, gęsi, kaczki, dziczyzna, podroby: flaki, nerki, mózg, ozorki i inne, tłuste ryby: węgorz, makrela, halibut, sum, szprot, konserwy mięsne i rybne, pasztety
POTRAWY PÓŁMIĘSNE I BEZMIĘSNE
- produkty dozwolone: dania gotowane, duszone bez wcześniejszego smażenia, makarony bez żółtek, risotto, leniwe pierogi na białkach, pulpety mięsne i rybne, kasza na słodko z dozwolonymi owocami
- produkty zakazane: dania smażone, pieczone, pierogi, knedle, naleśniki, wszystkie dania smażone na tłuszczu, kotlety, krokiety, bigos, fasolka po bretońsku, frytki
TŁUSZCZ
- produkty dozwolone: w umiarkowanych ilościach — oleje roślinne: słonecznikowy, sojowy, rzepakowy, oliwa z oliwek, masło, margaryny miękkie
- produkty zakazane: margaryny twarde, smalec, słonina, kwaśna śmietana
WARZYWA I OWOCE
- produkty dozwolone:
- owoce: dojrzałe, gotowane, bez skórki i pestek — jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona, soki z owoców jagodowych (malin, porzeczek)
- warzywa: gotowane bez skórki, przecierane w formie purée lub oprószone mąką (bez zasmażek) – marchew, dynia, pietruszka, seler, buraki czerwone, warzywa surowe: sałata zielona skropiona oliwą, pomidory bez skórki, ziemniaki gotowane, purée z ziemniaków
- produkty zakazane:
- owoce: niedojrzałe i surowe, gruszki, agrest, czereśnie, śliwki, orzechy, owoce suszone, owoce marynowane
- warzywa: warzywa kapustne, ogórki, rzodkiewka, papryka, szczaw, cebula, czosnek, por, fasolka szparagowa, groszek zielony, suche nasiona roślin strączkowych, rzepa, kalarepa. Warzywa zaprawiane zasmażkami, konserwowe, marynowane, pyzy, warzywa w postaci surówek, sałatek z majonezem i musztardą
DESERY
- produkty dozwolone: kompoty, kisiele, galaretki z owoców lub mleczne, musy z owoców, budynie, bezy, suflety
- produkty zakazane: tłuste ciasta, torty, kruche ciastka, makowce, keksy, pączki, ciasta i desery z orzechami, desery z kakao lub czekoladą, lody, batony, chałwa
PRZYPRAWY
- produkty dozwolone: przyprawy łagodne — koperek, pietruszka, majeranek, kminek, wanilia, cynamon, sok z cytryny, pieprz ziołowy
- produkty zakazane: pieprz, papryka, ocet, musztarda, czosnek, chili, curry, musztarda, ziele angielskie, liść laurowy, gałka muszkatołowa, ketchup
Jeśli masz problemy z drogami żółciowymi i pęcherzykiem żółciowym,
umów się z naszym Gastrologiem w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
