Co oznacza nietolerancja pokarmowa?
Nietolerancja pokarmowa to bardzo częsty problem zdrowotny, który może wpłynąć na jakość życia pacjenta. Choroba ta jest często mylona z alergią pokarmową. Jakie są różnice między nietolerancją pokarmową a alergią pokarmową? Jak wygląda leczenie nietolerancji pokarmowej?
Jeśli zauważyłeś u siebie lub swoich bliskich objawy związane z nietolerancją pokarmową,
umów wizytę do naszej Poradni Dietetycznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
Czym jest nietolerancja pokarmowa?
Nietolerancja pokarmowa to choroba, w której organizm ma trudności w trawieniu określonych składników pokarmowych. Może ona prowadzić do różnych nieprzyjemnych objawów, takich jak ból brzucha czy też wzdęcia. W przeciwieństwie do alergii pokarmowej ta choroba nie jest związana z reakcją układu odpornościowego. To kwestia indywidualnej wrażliwości organizmu na pewne składniki pokarmowe, które mogą być trudne do strawienia.
Nietolerancja pokarmowa a alergia pokarmowa — różnice
Alergia pokarmowa, jak i nietolerancja pokarmowa ma sporo nieprzyjemnych objawów, ale ta pierwsza jest o wiele bardziej niebezpieczna dla naszego organizmu. W niektórych przypadkach alergia pokarmowa może doprowadzić do stanu zagrażającego życiu, czyli do wstrząsu anafilaktycznego. Jak rozpoznać wstrząs anafilaktyczny? Przebieg wstrząsu jest dynamiczny i objawia się kołataniem serca, osłabieniem, zawrotami głowy lub uczuciem braku powietrza.
Jeśli chodzi o nietolerancję pokarmową to tutaj nie dochodzi do wstrząsu anafilaktycznego. Po spożyciu pokarmu objawy nietolerancji pokarmowej pojawiają się dosyć późno. Dlatego trudniej ją zdiagnozować i zastosować odpowiednie leczenie. Objawy nietolerancji pokarmowej od objawów alergii pokarmowej zdecydowanie różnią się i trwają zdecydowanie dłużej. Nietolerancja pokarmowa często diagnozowana jest u pacjentów zmagających się z chorobą Leśniewskiego-Crohna czy też z zespołem jelita drażliwego.
Nietolerancje pokarmowe — typy
- nietolerancja laktozy — to najczęstsza nietolerancja pokarmowa, która charakteryzuje się trudnościami w trawieniu cukru mlecznego (laktozy), ze względu na niedobór enzymu laktazy
- nietolerancja glutenu (celiakia) – osoby z tym typem nietolerancji pokarmowej nie mogą spożywać glutenu, czyli białka obecnego w pszenicy, żywności zbożowej i wielu innych produktach; celiakia może prowadzić do uszkodzenia błony śluzowej jelit
- nietolerancja histaminy — istnieje naturalne występowanie histaminy w niektórych pokarmach, a u osób, które mają nietolerancję histaminy, może wystąpić reakcja alergiczna
- nietolerancja fruktozy — to nietolerancja cukru owocowego
- nietolerancja histydyny — osoby zmagające się z tym typem nie tolerują wysokiego poziomu tego aminokwasu
- nietolerancja soli aminokwasowych — nietolerancja pokarmowa związana z produktami, które są bogate w aminokwasy, np. niektóry drób lub niektóre ryby
Jakie są przyczyny nietolerancji pokarmowej?
Przyczyny nietolerancji pokarmowej są tak naprawdę różne i dzielą się na farmakologiczne, metaboliczne, enzymatyczne lub toksyczne. Jakie są przyczyny?
- brak enzymów trawiennych — niedobór odpowiednich enzymów trawiennych, może prowadzić do trudności w trawieniu konkretnych składników pokarmowych, np. laktoza czy gluten
- zaburzenia przewodu pokarmowego — zmiany w funkcjonowaniu jelit przez takie choroby jak zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna
- reakcje immunologiczne — choć nietolerancja pokarmowa różni się od alergii pokarmowej, w niektórych przypadkach nadmierne reakcje układu immunologicznego na pewne składniki pokarmowe mogą prowadzić do objawów nietolerancji, takich jak bóle brzucha, wzdęcia czy biegunka
- naruszenie bariery jelitowej — uszkodzenie lub osłabienie bariery jelitowej może sprzyjać przedostawaniu się szkodliwych substancji do organizmu, co może prowadzić do rozwoju nietolerancji pokarmowej poprzez zwiększoną przepuszczalność jelit
- czynniki genetyczne — niektóre czynniki nietolerancji pokarmowej mogą mieć podłoże genetyczne, gdzie pewne mutacje mogą sprawić, że organizm nie jest w stanie przetrawić określonych składników pokarmowych
Nietolerancje pokarmowe — jakie są ich objawy?
- bóle brzucha
- wzdęcia brzucha
- uczucie „przelewania” w brzuchu
- nudności
- wymioty
- biegunka
- zaparcia
- wysypka skórna
- zmiany nastroju
- zmęczenie i ogólne złe samopoczucie
- bóle głowy
- zaczerwienienie skóry
- obrzęk naczynioruchowy
- przewlekły katar
Rozpoznanie i leczenie nietolerancji pokarmowej
Jeśli pojawiają się niepożądane reakcje organizmu i niepokojące objawy na spożywane przez nas pokarmy to powinniśmy się skonsultować z lekarzem internistą, a ten z kolei może nam zalecić wizytę w poradni dietetycznej lub u gastroenterologa.
Najlepiej nie leczyć się „na własną rękę” i nie warto też wprowadzać samodzielnie diet eliminacyjnych. Niestety takie działania mogą doprowadzić do niedoborów składników pokarmowych, a to zaś może prowadzić do innych problemów zdrowotnych.
Zazwyczaj pod opieką lekarza lub dietetyka wprowadza się okresową dietę eliminacyjną. Rzadko, ale zdarza się, że wykonuje się próby prowokacyjne, ale zawsze pod nadzorem odpowiedniego specjalisty, ponieważ objawy nietolerancji pokarmowej mogą być gwałtowne.
Pomocne przy nietolerancji pokarmowej są obserwacje pacjenta i prowadzenie przez niego dzienniczka posiłków. Pacjent notuje w nim pory posiłków, ich skład oraz ewentualne objawy — jeśli się takowe pojawią. Istotne jest, by w dzienniczku uwzględniać czas, jaki minął od posiłku do wystąpienia objawów. Przy tej chorobie ważne jest, by wyrobić sobie nawyk czytania składu kupowanych produktów w sklepach. Na pewno ułatwi to w znalezieniu przyczyn problemu na nietolerancję pokarmową. Dzienniczek posiłków prowadzi się także przy alergii pokarmowej.
Przy diagnostyce nietolerancji pokarmowych można też zrobić testy skórne i testy z krwi. Do wykrycia nietolerancji pokarmowych używa się w diagnostyce badań immunoenzymatycznych. Oceniają one stężenie przeciwciał w klasie IgE lub IgG w próbce krwi.
Z kolei przy nietolerancji laktozy, nietolerancji fruktozy czy glutenu pacjentowi można też zlecić badania genetyczne. Do tego badania nie trzeba się przygotowywać i może być zrobione zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Dieta a nietolerancje pokarmowe
Jakie możemy wyróżnić diety eliminacyjne? Między innymi są to:
- dieta bezglutenowa — w tej diecie eliminowane są produkty, takie jak pieczywo na bazie mąki pszennej, jęczmiennej, owsianej, żytniej i orkiszowej, makaronów z wyjątkiem odpowiedników bezglutenowych, np. makaronu kukurydzianego, płatków żytnich i orkiszowych, wypieków z użyciem wyżej wspomnianych mąk i potraw zawierających bułkę tartą
- dieta bez laktozy — przy tej diecie wyklucza się produkty takie jak kremowe zupy, śmietanowe sosy, twarogi, masła, serki wiejskie, a zazwyczaj dobrze są tolerowane sery pleśniowe, kwaśna śmietana, kefir i jogurt, ponieważ zawierają laktozę
- dieta bezmleczna — wyklucza się w niej wszystkie produkty mleczne i nabiałowe
- dieta bez jaj — dietę tą stosuje się u osób, u których rozpoznano nietolerancję pokarmową na jaja; eliminuje się jajka, a także ogranicza produkty zawierające jajka
Co w przypadku, gdy nietolerancja pokarmowa będzie nieleczona?
Niestety nieleczone nietolerancje pokarmowe mogą prowadzić do zaburzeń ze strony pracy układu odpornościowego i do obniżenia odporności. Dodatkowo mogą się pojawić zaburzenia koncentracji, zaburzenia hormonalne, przewlekłe zmęczenia oraz wiele innych chorób związanych ze skórą. Razem z nietolerancją pokarmową mogą zacząć pojawiać się takie choroby jak:
- otyłość
- nadwaga
- łuszczyca
- depresja
- nadciśnienie
- reumatyzm
- zespół jelita drażliwego
Jeśli zauważyłeś u siebie lub swoich bliskich objawy związane z nietolerancją pokarmową,
umów wizytę do naszej Poradni Dietetycznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/nietolerancja-pokarmowa-objawy-i-leczenie,6950,n,192
