Leczenie kamieni nerkowych

specjalista przeprowadzający badanie diagnostyczne w celu rozponania kamieni nerkowych

W dzisiejszym zabieganym świecie — dbanie o zdrowie na szczęście staje się priorytetem dla wielu osób. Jednym z często bagatelizowanych, ale bardzo uciążliwych schorzeń są kamienie nerkowe. Kamica nerkowa może pojawić się nagle, przynosząc ze sobą intensywny ból i utrudnienia w codziennym życiu. Warto jednak pamiętać, że skuteczna profilaktyka i odpowiednie leczenie kamieni nerkowych może znacząco zminimalizować ryzyko wystąpienia tego problemu zdrowotnego. Jakie są objawy i leczenie kamieni nerkowych?

Jeśli zauważyłeś u siebie niepokojące objawy związane z kamieniami nerkowymi,
umów wizytę do naszego Urologa w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .

Kamienie nerkowe — czym są?

Kamienie nerkowe (znane też pod inną nazwą: kamienie moczowe) to nic innego jak złogi, które tworzą się w nerkach, bądź drogach moczowych na skutek pewnych nieprawidłowości. Mogą one doprowadzić do podrażnienia oraz częściowego lub całkowitego zatkania. To znowu może prowadzić do wystąpienia nieprzyjemnych objawów. Kamienie nerkowe mogą prowadzić do takich chorób jak np. kamica nerkowa.

Jakie wyróżniamy kamienie nerkowe?

Kamienie nerkowe zbudowane są z substancji, które tak naprawdę znajdują się w moczu. Chodzi o składniki patologiczne, jak i te naturalne — mogą być one z różnych powodów za wysokie. Złogi powstające w kamieniach nerkowych są ze związków chemicznych: fosforan wapnia, szczawian wapnia, kwasu moczowego, cystyny, krzemiany i struwit (fosforan magnezowo-amonowy). Dlatego wyróżniamy:

kamienie nerkowe fosforanowo-wapniowe
kamienie nerkowe szczawianowo-wapniowe
kamienie nerkowe struwitowe
kamienie nerkowe cystynowe
kamienie nerkowe moczanowe
kamienie nerkowe mieszane

Na samym początku z tych substancji wytrącają się drobne kryształki, które po jakimś czasie zaczynają się ze sobą łączyć, tworząc złogi, czyli kamienie nerkowe. Mogą one znaleźć się nie tylko w nerkach, ale też w drogach moczowych — w jego innych częściach, np. moczowodzie lub pęcherzu moczowym.

Kamica nerkowa — jak często występuje?

Kamienie nerkowe mogą wystąpić nawet u 5-10% populacji na świecie, dlatego kamicę nerkową uznaje się za chorobę częstą. Więcej przypadków zachorowań notuje się u mężczyzn, szczególnie pomiędzy 30., a 50. rokiem życia. Jednak nie jest powiedziane, że na kamicę nerkową nie mogą też zachorować młodzi ludzie. Tak naprawdę złogi przez wiele lat naszego życia nie muszą dawać żadnych objawów. U wielu z nas pojawiają się objawy raz w życiu, a u niektórych wciąż nawracają.

Przyczyny kamieni nerkowych

nieprawidłowe pH moczu (zbyt kwaśne lub zasadowe)
infekcja moczu
zastój moczu
nieprawidłowy odpływ moczu — np. na skutek przerostu gruczołu krokowego
brak lub zbyt mała obecność związków blokujących powstawanie złogów w moczu — np. magnezu
nadmierne zagęszczenie moczu — efekt przyjmowania zbyt małej ilości płynów

Objawy kamicy nerkowej

Kamienie w nerkach — to uczucie nie należy do przyjemnych, a jednym z ich objawów jest kolka nerkowa. Pojawia się w momencie, gdy drogi moczowe zostaną zablokowane i wówczas pojawia się wzrost ciśnienia w ich okolicach oraz skurcz mięśni. Kolka nerkowa charakteryzuje się bardzo silnym bólem ze skurczami — może on się na zmianę nasilać, bądź ustępować. Ból czujemy w okolicach dołu brzucha lub nerek — to wszystko jest uzależnione od lokalizacji kamieni nerkowych, czasem może promieniować do pachwiny. Poza silnym bólem mogą występować także wymioty, nudności oraz krew w moczu. Kolka nerkowa może potrwać nawet do kilku dni. To ona jest pierwszym sygnałem tego, że w naszych drogach moczowych coś zaczyna się dziać niepokojącego.

Jakie mogą być inne objawy kamieni nerkowych?

dolegliwości bólowe w okolicy lędźwiowej
dyskomfort i pieczenie podczas oddawania moczu
uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza moczowego
bolesne i częste parcie na pęcherz

Rozpoznanie występowania kamieni nerkowych

Jeśli zaobserwowałeś u siebie niepokojące objawy związane z kamieniami nerkowymi to powinieneś udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz przeprowadzi wywiad lekarski, wykona podstawowe badania, ale też skieruje do specjalisty i na dalszą diagnostykę. Istotnym elementem w leczeniu jest wykonanie badań laboratoryjnych — morfologia i stężenie elektrolitów, kreatyniny oraz mocznika, badania ogólnego moczu oraz badań obrazowych.

Diagnozę złóg w nerkach można postawić za pomocą kilku badań. Jest to:

USG układu moczowego
RTG układu moczowego
tomografia komputerowa jamy brzusznej
urografia

Jak wygląda leczenie kamicy nerkowej?

Wszystkie te badania obrazowe są pomocne w postawieniu diagnozy kamieni nerkowych — szczególnie jeśli chodzi o urografię. Dzięki nim można też dowiedzieć się, czy mamy do czynienia z kamicą cieniującą, czy też bezcieniującą.

Od wyniku urografii będzie zależała dalsza terapia. Jeśli chodzi o kamienicę bezcieniującą (tzw. kamienie moczanowe) – to tu wystarczy zastosować specjalną dietę oraz leki, które potrafią rozpuścić nawet dość spore kamienie. Takie leczenie kamicy nerkowej bezcieniującej trwa około 6-8 tygodni.

W przypadku kamicy cieniującej sprawa jest bardziej skomplikowana. Niestety tu kamieni nerkowych nie da się rozpuścić, więc trzeba zastosować leczenie zabiegowe. W 85 proc. przypadkach stosuje się już techniki małoinwazyjne, czyli:

litotrypsja (ESWL) – usuwanie kamieni nerkowych za pomocą fal ultradźwiękowych
zabieg przezskórny (PCNL) – usunięcie złogów przy pomocy endoskopu wprowadzonego do układu kielichowo-miedniczkowego
ureterorenoskopa (URSL) – usunięcie kamieni nerkowych przy pomocy endoskopu wprowadzonego do pęcherza moczowego lub moczowodu

Bardzo rzadko wykonuje się już klasyczne operacje, czyli rozcięcie np. nerki lub moczowodu i wyjęcie kamienia moczowego.

Operację klasyczną przeprowadza się tylko wtedy, kiedy kamienie są ogromne, wypełniły dolny i górny kielich w nerce oraz nie można ich już rozbić. Dotyczy to też kamieni nerkowych, które wpadły do moczowodu i zablokowały odpływ moczu z nerki. Lekarze częściej stawiają na laparoskopię — przez niewielkie nacięcie na brzuchu wprowadza się urządzenie zakończone małym koszyczkiem, do którego zbiera się kamienie i wyciąga na zewnątrz.

Musimy jednak wiedzieć, że usuwanie kamieni nerkowych nie oznacza tego, że nie pojawią się one znowu.

Dieta przy kamicy nerkowej

Dieta jest dostosowana do rodzaju kamieni nerkowych, czyli zależy od tego z czego są one zbudowane:

złogi struwitowe — musimy ograniczyć nasiona roślin strączkowych, orzechy, kakao, konserwy, ryby, mięso, mleko, żółtko jaj, sery oraz gruboziarniste produkty zbożowe
złogi fosforanowo-wapniowe — tutaj nie możemy spożywać jaj, przetworów mlecznych, mleka, mocnej kawy i herbaty, kakao, strączków, rabarbarów, szczawiu, szpinaku i konserw
złogi moczanowe — należy ograniczyć czekoladę, kakao, mocną kawę i herbatę, zupy na wywarach mięsnych, rośliny strączkowe, strączki, orzechy, wieprzowinę i niektóre ryby (sardynki, szprotki, śledzie)
złogi szczawiowo-wapniowe — musimy ograniczyć spożycie produktów z glutaminianem sodu, kiszonki, szpinak, szczaw, rabarbar, mocną kawę i herbatę, czekoladę, gotowe dania (np. sosy z torebki), konserwy

Zalecenia ogólne polegają na ograniczeniu spożywania mięsa i ryb, ponieważ obecne w nich składniki mogą sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych, a co za tym idzie powodować chorobę tak jaką jest kamica nerkowa.

Kamica nerkowa — jak można zapobiec?

Aby uniknąć ponownego zachorowania, powinniśmy wprowadzić parę zmian do swojego codziennego życia. Oto rady:

pij dużą ilość płynów (min. 2,5 l wody dziennie lub więcej przy wysiłku fizycznym, lub wysokich temperaturach)
wypijaj szklankę wody przed położeniem się spać
wypijaj szklankę wody po każdym oddaniu moczu — również w nocy
zmniejsz spożycie soli kuchennej
ogranicz stosowanie gotowych mieszanek przypraw
unikaj spożywania suplementów diety bez konsultacji z lekarzem
zastosuj odpowiednią dietę
zadbaj o codzienną aktywność fizyczną