Epinefryna jak powstaje?

Wyrzut adrenaliny może być spowodowany silnymi emocjami, strachem lub zdenerwowaniem. W takich sytuacjach dochodzi do przyspieszenia akcji serca, polepsza się ukrwienie mięśni i widzenie. Czasem dochodzi do rozszerzenia dróg oddechowych. Jak powstaje adrenalina i jaki wpływ ma na nasze zdrowie?

Jeśli dostrzegasz u siebie zbyt częste wyrzuty adrenaliny, umów się na wizytę
do naszego Endokrynologa w Centrum Medycznym BetaMed
32 420 29 00 .

Epinefryna co to?

Adrenalina występuje jako hormon, który wydzielany jest przez rdzeń nadnerczy. Odpowiedzialny jest za reakcje naszego organizmu na sytuacje stresowe bądź na zagrożenia. Epinefryna potocznie nazywana jest hormonem stresu, a w angielskim jest na to odpowiednie określenie 3F – co oznacza:

fright — strach
fight — walka
flight — ucieczka

Działanie adrenaliny

Adrenalina pełni istotną funkcję w mechanizmie stresu — powoduje natychmiastową reakcję organizmu na pojawiające się zagrożenie życia. Wówczas dochodzi do wzrostu ciśnienia krwi, przyspieszonej akcji serca lub rozszerzenia źrenic. Hormon ten wpływa na cały metabolizm organizmu powodując tym samym wzrost poziomu glukozy, „złego cholesterolu”, fosfolipidów i mleczanów we krwi. Działanie epinefryny odbywa się poprzez receptory alfa, co zmniejsza wydzielanie insuliny oraz poprzez receptory beta, które nasilają nieprawidłowe przechowywanie glikogenu w wątrobie, nerkach i mięśniach). Przyspiesza to też uwalnianie kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej.

Jakie są typowe objawy działania adrenaliny?

szybsze oddychanie
przyspieszone bicie serca
przypływ energii
zwiększona potliwość
nerwowość
zawroty głowy
drżenie ciała
rozszerzenie źrenic
większa zdolność do poruszania się — bieg, chód, skoki

Wpływ adrenaliny na zdrowie

Epinefryna może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie. Może ona powodować między innymi:

przewlekły stres
wrzody żołądka
chorobę Parkinsona
powstawanie zmarszczek
szarzenie się skóry u kobiet
podnoszenie ciśnienia
zwiększenie ryzyka miażdżycy i cukrzycy

Zastosowanie lecznicze epinefryny

Jedną z medycznych właściwości epinefryny jest zahamowanie wstrząsu anafilaktycznego. Wstrząs anafilaktyczny jest reakcją alergiczną na daną substancję, na przykład: jad osy, pszczoły czy też na orzechy. Osobie, która ma taką reakcję alergiczną należy podać adrenalinę — jest to warunek konieczny. W niektórych przypadkach adrenalina to jedyny sposób na uratowanie życia.

Epinefrynę wykorzystuje się również do hamowania krwotoków — pod jej wpływem zmniejszają się naczynia krwionośne i zwiększa się ciśnienie krwi. Adrenalina rozszerza też oskrzela, dlatego wykorzystuje się ją przy obrzękach dróg oddechowych, problemach z oddychaniem oraz dusznościach.

Zastrzyk z adrenaliny stosuje się w nagłych przypadkach, np. przy zagrożeniu życia. Takie przypadki to:

atak dychawicy oskrzelowej
wstrząs anafilaktyczny, o którym wspomnieliśmy wyżej
zatrzymanie akcji serca
ciężka bradykardia — znaczne spowolnienie akcji serca
gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego krwi

Epinefryna jest także stosowana miejscowo w laryngologii i stomatologii w celu obkurczenia naczyń krwionośnych.

Jak w każdym przypadku są za i przeciw. Przed podaniem adrenaliny powinniśmy się zapoznać z przeciwwskazaniami:

nadwrażliwość na adrenalinę
nadczynność tarczycy
niewydolność wieńcowa
nadciśnienie tętnicze
cukrzyca
schorzenia nerek
choroba Parkinsona
ciąża

Skutki uboczne i przedawkowanie adrenaliny

Jeżeli pacjent otrzyma zbyt dużą dawkę adrenaliny, to może u niego wystąpić tachykardia (serce bije szybciej niż 120 razy na minutę), zwiększone zużycie tlenu przez mięsień sercowy, rozszerzenie źrenic, zwiększenie poziomu cukru we krwi, nadmierny wzrost ciśnienia tętniczego, a nawet udar mózgu.

Kiedy należy zbadać stężenie adrenaliny?

Jeśli wyrzuty epinefryny zdarzają się zbyt często, miewamy bóle głowy, kołatania serca, szum w uszach — to należy wybrać się do lekarza rodzinnego, który może zlecić wykonanie badania na poziom adrenaliny we krwi. Badanie wykonuje się na czczo i z surowicy krwi. Taką diagnostykę możecie wykonać w BetaMed w naszym laboratorium.

Adrenalina pozytywna i negatywna — jaka jest?

Epinefryna działa w naszym organizmie pozytywnie, ale pod jednym warunkiem. Wydzielanie adrenaliny nie może trwać zbyt długo. Pozytywna strona adrenaliny pobudza organizm i poprawia wszystkie cechy motoryczne — siłę, szybkość i wytrzymałość. Dzięki niej możemy skoncentrować się na celu i podnieść motywację. Kiedy wszystkie nasze emocje już opadną — adrenalina daje poczucie zadowolenia. Pozytywna epinefryna jest w przypadku udanego meczu lub zdanego egzaminu.

O negatywnej adrenalinie mówimy wtedy, gdy napięcie i stres przedłuża się, a nasz organizm pozostaje pod wpływem hormonów. Tak jak wspomnieliśmy, zbyt duże stężenie epinefryny w organizmie może prowadzić do chorób układów krążenia — nadciśnienie, zaburzenie tętna, arytmia i częstoskurcze.

Adrenalina — jak nie dopuścić do jej wyrzutów?

Aby uniknąć stresu, warto dbać o swoją higienę psychiczną. Zacznijmy doceniać drobne czynności w codziennym życiu, a dzięki temu nabierzemy dystansu i odetniemy się od bieżących obowiązków. Poświęćmy czas na nową książkę, usiądźmy w ogrodzie z filiżanką kawy, wybierzmy się na spacer do parku z rodziną lub psem. Takie czynności pozwolą nam się wyciszyć i uspokoić organizm. Epinefrynę możemy ograniczyć także dzięki aktywności fizycznej. Joga nas wycisza, spacery dotleniają, a rower relaksuje.