Czy dysleksja to choroba?

Dysleksja to niezwykle powszechne wyzwanie, które może wpływać na zdolność czytania, pisania i rozumienia tekstu. Zarówno dzieci, jak i dorośli mogą borykać się z tą przypadłością. Istnieje jednak wiele skutecznych technik, które mogą pomóc w przezwyciężeniu tego zaburzenia. Czy to jest choroba? Jakie są jej przyczyny i objawy?

Jeśli dostrzegasz u siebie lub Twoich bliskich jakieś niepokojące objawy, umów się na wizytę
do naszego Lekarza Rodzinnego w Centrum Medycznym BetaMed
32 pokaż numer.

Dysleksja — co to jest? Czy to choroba?

Dysleksja nie jest chorobą — to neurologiczne zaburzenie, które wpływa na zdolność opanowania czytania i pisania oraz rozumienia tekstu, pomimo stosowania standardowych metod nauczania. Dysleksja jest różnicą w funkcjonowaniu mózgu, które utrudnia przetwarzanie języka pisanego, ale nie jest wynikiem choroby. Zaburzenie dotyka głównie dzieci w wieku szkolnym, ale nie tylko. U dorosłych dysleksja też się objawia.

Jakie są przyczyny dysleksji?

Istnieją dwie główne przyczyny dysleksji. Pierwszą z nich to uwarunkowania genetyczne. Jeśli jedno z rodziców miało dysleksję, to jest większe ryzyko, że u dziecka również ta przypadłość się pojawi. W układzie nerwowym dyslektyka dochodzi do dyskretnych zmian. Warunkują one zaburzenia funkcjonalne, które objawiają się problemami z czytaniem i pisaniem.

Drugą główną przyczyną dysleksji są mikrouszkodzenia lub opóźnienia w rozwoju układu nerwowego i okolic mózgu w czasie ciąży, czasie porodu oraz wieku niemowlęcym. Czynniki te powodują zaburzenia rozwoju psychomotorycznego.

Jeśli chodzi o przypadki trudne z dysleksją to przypada to zaburzenie na 3-4% dzieci w wieku szkolnym.

Objawy dysleksji

Jakie są objawy dysleksji u dzieci?

trudności z wykonaniem więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie
trudności z czytaniem
trudności w uczeniu się „na pamięć”
problemy z zapamiętywaniem sekwencji wyrazów
przekręcanie wyrazów
problemy z orientacją kierunkową
nieładny charakter pisma
częste mylenie liter i ciągłe błędy ortograficzne
mylenie przyimków — pod, nad, od, do itp.
zaburzenia pamięci wzrokowej
problem ze skupieniem uwagi
niesprawność ruchowa i manualna — zwykle dotyczy chłopców
zdarza się też, że dzieci z dysleksją bywają oburęczne

Rodzaje dysleksji

dysleksja rozwojowa — specyficzne trudności w nauce czytania — najłagodniejsza postać zaburzenia
- dysortografia — trudności w nauce pisania (poprawnego)
- dysgrafia — niewłaściwy poziom graficzny pisma
- dyskalkulia — trudności w uczeniu się matematyki — najmniej znana postać dysleksji
głęboka dysleksja rozwojowa — to kilka rodzajów specyficznych trudności w nauce występujące ze znacznym nasileniem — poważna forma dysleksji

Dysleksja rozwojowa

Napiszmy coś na temat jednego z rodzajów dysleksji. Mowa tutaj o dysleksji rozwojowej. Jest ona określana przez Międzynarodową Organizację Zdrowia jako specyficzne trudności w umiejętnościach szkolnych. Użycie słowa „rozwojowa” ma tu istotne znaczenie, ponieważ wskazuje, że trudności typu dyslektycznego mogą występować wraz z rozpoczęciem nauki czytania i pisania. Przyczyny to między innymi zakłócenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Jakie są objawy tego rodzaju dysleksji? Zalicza się do nich zaburzenia w mówieniu, koncentracji i zapamiętywaniu oraz obniżona aktywność ruchowa.

Diagnoza dysleksji

W przypadku dysleksji istotną sprawą jest jak najszybsze postawienie właściwej diagnozy. Dlatego jeśli zaobserwujemy u swojego dziecka, że pomimo chęci i zaangażowania w nauce ma ogromny problem z pisaniem i czytaniem, to nie ma na co czekać. Jak najszybciej musimy zgłosić się z nim do specjalnej poradni pedagogiczno-psychologicznej, gdzie specjalista po rozmowie z dzieckiem oraz po wykonaniu przez dziecko specjalnych testów będzie mógł postawić diagnozę dysleksji.

Jak należy leczyć dysleksję?

W leczeniu dysleksji obowiązkowo należy wprowadzić w życie dziecka regularne zajęcia z psychologiem. Jeśli występują bardzo duże problemy z koncentracją to może być konieczne leczenie farmakologiczne, jednak takie leczenie może zastosować jedynie lekarz specjalista. Bez konsultacji ze specjalistą nie powinno się podawać dziecku żadnych leków.

W Centrum Medycznym BetaMed w Chorzowie przyjmuje lekarz psycholog, który może pomóc dziecku w pokonaniu takiej przypadłości, jaką jest dysleksja.

Polecaną terapią dysleksji jest metoda Warnkego. Metoda ta została w pełni opracowana pod kątem osób ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Podstawowym założeniem tej metody jest oddziaływanie na zmysły wzroku, słuchu i motorykę ćwiczącego. Zgodnie z założeniami metody Warnkego — trening jest dostosowywany indywidualnie i do umiejętności pacjenta.

Jeśli specjalista stwierdzi rozpoznanie dysleksji to wtedy dziecko powinno zarówno w szkole, jak i w domu wykonywać specjalne ćwiczenia.

Jakie ćwiczenia na dysleksję dla dziecka?

Terapia dysleksji powinna odbywać się pod okiem terapeuty, ale najważniejsza jest też praca z dzieckiem w domu. Z kolei nad ortografią należy pracować całe życie.

układanie puzzli i układanek, które rozwijają zdolność do analizy i syntezy wzrokowej
gra w piłkę
gra w scrabble, domino obrazkowe, literowe bądź sylabowe
podporządkowanie historyjek obrazkowych
wyszukiwanie różnic słownych w obrazkach
dobieranie par identycznych obrazków
rozpoznanie obrazków opisywanych słownie
czytanie tekstu napisanego różną czcionką
dobieranie części do całości
rysowanie z pamięci
nazywanie czynności przedstawionych na rysunkach
wyszukiwanie różnych technik mnemoniki
zabawy z rymami
dzielenie słów na sylaby

Dysleksja i dodatkowe prawa dziecka w szkole

Dzieci ze stwierdzoną dysleksją mogą liczyć na pomoc ze strony nauczycieli i szkoły. Najważniejszą rzeczą jest fakt, że przysługuje im o połowę więcej czasu w trakcie egzaminów. Dyslektycy nie mają obniżanych ocen za popełnianie błędów ortograficznych i interpunkcyjnych, ponieważ ich zadania są analizowane wyłącznie pod kątem zgodności z tematem i treścią. Z powodu dysleksji dzieci obowiązuje specjalne kryterium oceniania, które są dostosowywane do uczniów wykazujących trudności w nauce czytania i pisania.

Zaświadczenie stwierdzające dysleksję obowiązuje w momencie, kiedy zostanie przekazane do administracji szkoły. Jeśli chcemy by takie zaświadczenie było brane pod uwagę podczas egzaminów lub innych testów — muszą być o tym powiadomione odpowiednie komisje egzaminacyjne w ściśle określonych terminach.

Dysleksja i osoby dorosłe

W życiu dorosłym — dyslektycy borykają się z trudnościami życia codziennego — szczególnie w pracy, czy na uczelni. Błędy w czytaniu i pisaniu to nie jedyne poważne problemy. Dorosły z dysleksją będzie przekręcać numery, błędnie zapisywać liczby oraz mieć problem z zapamiętywaniem ciągów cyfr. Kolejnym dylematem u takiej osoby będzie brak orientacji, zarówno w przestrzeni, jak i w czasie. Będzie miała również problemy organizacyjne.

Objawy są bardzo podobne u osób dorosłych, jak u dzieci z dysleksją. Jednak u dorosłych diagnostyka będzie sporym wyzwaniem. Często przeprowadzany jest wywiad z pacjentem w celu przeanalizowania historii genetycznej takiej osoby.