Endometrioza
Endometrioza jest chorobą, w której fragmenty błony śluzowej macicy (endometrium) znajdują się w miejscach, w których nie powinny się znaleźć, czyli poza trzonem macicy. Endometrioza dotyczy około 10-15% procent kobiet w wieku rozrodczym i ma znaczący wpływ na jakość życia pacjentek z tą przypadłością.
Co to jest endometrioza?
We właściwym stanie fizjologicznym błona śluzowa macicy (endometrium) wyściela jej wnętrze i opływa szyjkę macicy. Endomertiozę możemy zdiagnozować wtedy, gdy endometrium przemieszcza się w inne miejsca organizmu i można je znaleźć np. w pęcherzu moczowym, jajnikach, otrzewnej, bliźnie po cesarskim cięciu, lub organach zupełnie nie związanych z układem rozrodczym.
Znajdujące się w innych narządach komórki endometrium reagują na wszystkie zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety podczas cyklu menstruacyjnego. Co w praktyce oznacza, że zmieniają swoją grubość, złuszczają się, a także krwawią.
Endometrioza może być jedną z przyczyn niepłodności.
Endometrioza – przyczyny
Mimo, iż endometrioza jest chorobą o nieznanym podłożu, znane są stany, które predysponują do jej rozwoju. Są to między innymi:
- przebyte operacje jamy brzusznej
- krótki cykl miesiączkowy
- obfite, długotrwałe i bolesne miesiączki
- poronienia
- liczne ciąże
- choroby autoimmunologiczne
- stosowanie wkładki wewnątrzmacicznej
- skłonność do endometriozy w rodzinie
- wysoki poziom estrogenów
- nawracanie stanu zapalnego w obrębie miednicy mniejszej
- wady w budowie macicy
Endometrioza – objawy
Endometrioza daje niespecyficzne objawy, które mogą sugerować wiele innych jednostek chorobowych w obrębie jamy brzusznej. Z tego powodu endometrioza często jest bardzo późno rozpoznawana i czas od pierwszych objawów do zdiagnozowania endometriozy wynosi często nawet ponad 10 lat. Do najczęstszych objawów endometriozy można zaliczyć:
- bolesne miesiączki
- krwawienie poza miesiączką lub przedłużające się miesiączki
- torbiele jajników
- przewlekły ból brzucha
- ból podczas stosunków płciowych
- ból podczas oddawania moczu/stolca
- wzdęcia
- zaparcia
- biegunki
- bóle w okolicy krzyżowej
Endometrioza – diagnostyka
Postawienie diagnozy w endometriozie nie jest łatwe. Pierwszym etapem jest rzetelnie przeprowadzony wywiad medyczny z pacjentką oraz dokładne badanie ginekologiczne. Aby potwierdzić endometriozę lekarz może zalecić badanie obrazowe: USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Często wybieraną metodą diagnozowania endometriozy jest laparoskopia zwiadowcza wraz z badaniem histopatologicznym.
Endometrioza – leczenie
Metoda leczenia endometriozy zawsze jest dostosowana do wieku pacjentki, stopnia zaawansowania endometriozy i objawów. Duże znaczenie ma także fakt, czy pacjentka była w ciąży i czy ciążę planuje.
Leczenie opiera się na minimalizowaniu objawów choroby. W zależności od stopnia zaawansowania endomertiozy oraz planów pacjentki odnośnie zajścia w ciążę dobierane jest leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne.
Leczenie farmakologiczne
Leczenie farmakologiczne o różnym spektrum działania ma na celu zahamowanie wzrostu endometrium, a także działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Do leczenia takiego zaliczamy:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, ketoprofen, nimesulid itp.)
- leki z grupy gestagenów (medroksyprogesteron, noretisteron, linestrenol)
- antykoncepcję hormonalną (jedno lub dwuskładnikowa)
- inne formy leczenia hormonalnego (np. hormonalna wkładka wewnątrzmaciczna)
Brak poprawy jest wskazaniem do laparoskopii.
Leczenie chirurgiczne
W przypadku braku poprawy po leczeniu farmakologicznym, lub nasilenia się objawów (rozsianie lub zaognienie zmian) konieczne jest leczenie chirurgiczne polegające na usunięciu ognisk endometriozy. Zabieg wykonywany jest laparoskopowo co wiąże się z niskim ryzykiem zabiegu i szybką rekonwalescencją. W szczególnie ciężkich przypadkach konieczne jest usunięcie macicy (histerektomia) i jajników, co wywołuje przedwczesną menopauzę.
Dieta w endometriozie
Istotnym elementem łagodzenia objawów endometriozy jest dieta.
Powinna ona być bogata w kwasy OMEGA 3 (tłuste ryby morskie – śledź, makrela, łosoś, sardynki, tuńczyk; olej lniany, olej z orzechów włoskich)
Warzywa i owoce
Warzywa i owoce dostarczają przeciwutleniaczy, które działają przeciwzapalnie i chronią komórki przed uszkodzeniami. W endometriozie bardzo ważne jest, aby w jadłospisie znalazły się również warzywa i owoce bogate w witaminy C, E i beta karoten:
- Warzywa (marchew, pietruszka, buraki, rzepa, rzodkiewka, pomidor, papryka, dynia, fasola, groszek, groch, soczewica, kiełki, warzywa kapustne, cebula, czosnek, koperek, szczypiorek, natka pietruszki)
- Owoce (właściwie wszystkie – należy uważać na cytrusy, szczególnie zalecane są owoce leśne – jagody, maliny, borówki, owoce dzikiej róży)
Białka
Czerwone mięso, powinno zostać zastąpione białym mięsem i rybami. Wskazane są nasiona strączkowe (soczewica, fasola) oraz produkty mleczne (kefiry, jogurty).
Węglowodany
Dobrze jest wykluczyć z diety białe pieczywo, produkty zawierające mąkę pszenną i biały ryż. W ich miejsce można włączyć do diety:
- Kasze (gryczana, jaglana, jęczmienna)
- Ryż brązowy
- Płatki owsiane
- Otręby
- Muesli
- Pieczywo z mąk pełnoziarnistych (żytniej, owsianej, orkiszowej, kukurydzianej)
- Makarony razowe
Tłuszcze
Szczególnie polecane są tłuszcze pochodzące z lnu (siemienia lnianego), konopi, dyni, oleje rybne, olej z wiesiołka i ogórecznika, oliwa z oliwek.
Inne
Unikamy kawy, herbaty, alkoholu i papierosów.
Endometrioza, a niepłodność
Mniej więcej połowa kobiet z endometriozą jest leczona z powodu niepłodności. Połowa kobiet z niepłodnością choruje na endometriozę. Stan ten wynika z immunologicznego działania różnych czynników zapalnych i toksycznych utrudniających sam proces zapłodnienia, a także zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w błonie śluzowej macicy. Równocześnie powstające torbiele endometrialne powodują wyniszczanie jajników oraz zmniejszają rezerwę jajnikową (ilość komórek jajowych).
Jeśli dostrzegasz u siebie jakieś niepokojące objawy, umów się na wizytę
do naszego Lekarza Ginekologa w Centrum Medycznym BetaMed
32 420 29 00 .
https://www.medistore.com.pl/zdrowie/endometrioza
https://www.pzuzdrowie.pl/poradnik-o-zdrowiu/zdrowie-kobiety/endometrioza-przyczyny-objawy-leczenie
https://www.emc-sa.pl/dla-pacjentow/blog/co-to-jest-endometrioza-i-jak-ja-leczyc
https://www.invimed.pl/przyczyny-nieplodnosci-endometrioza
https://leczymyendometrioze.pl/dieta-przy-endometriozie/
https://fundacjaernesta.pl/endometrioza-leczenie-farmakologiczne-i-operacyjne/
