ADHD co to za choroba?
ADHD to najczęściej spotykana przyczyna wizyt dzieci w gabinecie psychologa lub psychiatry. Jest to ogólna nazwa zaburzeń zachowania, które dotykają nie tylko młodych ludzi, ale także dorosłych. Jakie są objawy ADHD?
Jeśli dostrzegasz u siebie lub Twoich bliskich jakieś niepokojące objawy, umów się na wizytę
do naszego Lekarza Rodzinnego w Centrum Medycznym BetaMed
32 pokaż numer.
Co to jest ADHD?
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej, w skrócie ADHD to (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) neurorozwojowe zaburzenia psychiczne powodujące deficyt uwagi, hiperaktywność, nadpobudliwość ruchową lub impulsywność. Jedno z pierwszych objawów ADHD pojawia się dość wcześnie — zazwyczaj jest to przed ukończeniem przez dziecko 5 lat.
Zdecydowanie ta choroba występuje częściej u chłopców, ale trzeba zaznaczyć, że obu płci dotyczy to w takim samym stopniu. U chłopców przejawia się to w postaci nadpobudliwości, a u dziewczynek objawia się w postaci zaburzenia koncentracji uwagi — przez co bywają one błędnie diagnozowane.
Są trzy rodzaje ADHD: z przewagą nadruchliwości i impulsywności, z przewagą zaburzeń koncentracji uwagi oraz mieszane ADHD.
Przyczyny ADHD u dzieci i dorosłych
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej może mieć wiele przyczyn i zazwyczaj jest ciężko wskazać tą konkretną. Przyczyny u dzieci i dorosłych praktycznie niczym się nie różnią. Jakie są?
- czynniki genetyczne — skłonność do ADHD może być dziedziczona (jeśli jedno z rodziców ma zaburzenie)
- czynniki środowiskowe — narażenie w przypadku, kiedy kobieta w ciąży pali papierosy, toksyny środowiskowe czy też niski status społeczno-ekonomiczny
- zaburzenia neurologiczne — niektóre schorzenia układu nerwowego lub zmniejszony poziom dopaminy
- czynniki prenatalne — niska masa urodzeniowa, przedwczesne narodziny lub narażenie w okresie ciąży na toksyny, zażywanie w trakcie ciąży substancji psychoaktywnych
- czynniki psychospołeczne — stres w rodzinie, trudności radzenia sobie ze stresem, nieodpowiednie metody wychowawcze, niskie poczucie własnej wartości, problemy emocjonalne, zaniedbanie lub przemoc u dzieci
Objawy ADHD u dzieci i dorosłych
- trudności z koncentracją i skupieniem uwagi na zadaniach — częste rozpraszanie się
- problem z nadmierną ruchliwością — trudności w utrzymaniu spokoju, częste wstawanie z miejsca — to inaczej objawy nadpobudliwości
- skłonności do impulsywnego działania bez przemyślenia konsekwencji — podejmowanie ryzykownych decyzji
- trudności w organizacji i planowaniu działań — problem z zarządzaniem czasu
- zapominanie o obowiązkach szkolnych, ważnych terminach i zdarzeniach — są to objawy zaburzeń koncentracji uwagi
- częste gubienie przedmiotów
- częste przerywanie innym podczas rozmowy lub gry
- zaburzenia emocjonalne — wybuchy złości, frustracja, trudności w kontrolowaniu emocji, napięcie emocjonalne, niski próg tolerancji
- trudności w nawiązywaniu i utrzymaniu relacji z rówieśnikami lub bliskich relacji, konflikty interpersonalne
- zaburzenia pamięci
- uczucie nieustannego pobudzenia
Diagnostyka ADHD
Właściwe rozpoznanie ADHD u dzieci i dorosłych wymaga współpracy kilku specjalistów. Jeżeli chodzi o dzieci, to tutaj swoje siły muszą połączyć — psycholog, psychiatra i pediatra, a niekiedy się zdarza, że trzeba sięgnąć po pomoc neurologa dziecięcego. U osób dorosłych natomiast wymagana jest współpraca psychologa — diagnosty, jak i psychiatry wyspecjalizowanego w diagnozie i leczeniu ADHD.
Istotnym elementem postępowania u dzieci jest szczegółowy wywiad z rodzicami dotyczący funkcjonowania jego pociechy w domu, szkole i gronie rówieśników. W ramach diagnostyki ADHD u dzieci wykonuje się także testy, które mają na celu ocenę intelektualną dziecka, zdolność zapamiętywania, koncentracji i kojarzenia oraz sprawność i koordynację ruchową.
Przed postawieniem diagnozy, powinno się wykluczyć inne schorzenia natury psychicznej, które mogą dawać podobne symptomy, takie jak: zaburzenia lękowe, zaburzenia zachowania, problemy adaptacyjne, upośledzenie umysłowe, nerwica natręctw czy choroba afektywna dwubiegunowa. Niezwykle rzadko, ale jednak występować może u dzieci dodatkowa dolegliwość o podłożu psychicznym. Najczęściej występuje dysleksja, zaburzenia lękowe i zaburzenia zachowania dziecka. Należy również upewnić się, że obserwowane objawy nie są efektem schorzeń neurologicznych i somatycznych, w tym działań niepożądanych leków, zaburzeń wzroku lub słuchu, padaczki czy choroby tarczycy.
Leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej
Zazwyczaj leczenie ADHD składa się z kilku elementów. Są to m.in:
- psychoterapia
- terapia rodzinna
- terapia dziecka w grupie rówieśniczej
- zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców
- leczenie farmakologiczne ADHD
Program terapii zazwyczaj jest opracowywany indywidualnie u pacjenta przy uwzględnieniu różnych czynników: wieku, ogólnego stanu zdrowia, rodzaju występujących objawów oraz podatności na poszczególne działania terapeutyczne. Czasami wspomagająco stosuje się leki i suplementy poprawiające koncentrację. Mogą to być kapsułki z kwasami tłuszczowymi omega-3 i omega-6 oraz EPA. Wspierają one pracę mózgu i redukują zaburzenia uwagi, impulsywność oraz nadpobudliwość. Z kolei innym rozwiązaniem są kapsułki z ekstraktem z liści bacopy drobnolistnej, które dla odmiany wspomagają funkcjonowanie mózgu, zwiększają zdolności koncentracyjne i poprawiają pamięć.
Do czego może prowadzić ADHD?
Nieleczone ADHD może prowadzić do powikłań zdrowotnych i emocjonalnych, słabszych wyników, trudności w szkole czy odrzucenia przez rówieśników — to dotyczy dzieci i młodzieży. Jeśli chodzi u dorosłych to może to skutkować problemami natury osobistej i zawodowej. Najczęstsze powikłania nieleczonego ADHD to:
- uzależnienie od papierosów, alkoholu i narkotyków
- zaburzenia depresyjne
- objadanie się prowadzące do otyłości
- zaburzenia snu
- próby samobójcze
Zbagatelizowanie ADHD u dziecka może spowolnić rozwój dziecka, powodować liczne problemy emocjonalne i osobiste później w życiu dorosłym.
Jeśli dostrzegasz u siebie lub Twoich bliskich jakieś niepokojące objawy, umów się na wizytę
do naszego Lekarza Rodzinnego w Centrum Medycznym BetaMed
32 pokaż numer.
