Dlaczego powstaje torbiel jajnika?
Torbiel jajnika to często występujący problem zdrowotny, który dotyka kobiet w różnym wieku. Powstaje na skutek procesów zachodzących w organizmie, od naturalnych zmian hormonalnych po poważniejsze schorzenia. Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania torbieli jajników? Jakie są jego objawy i leczenie?
Jeśli podejrzewasz u siebie torbiele jajników,
umów wizytę do naszej Poradni Ginekologicznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
Czym jest torbiel jajnika?
Zacznijmy od tego, że jajnik to gruczoł płciowy występujący u kobiet. Torbiele na jajnikach opisywane są jako twory o kształcie zbliżonym do kuli, w których znajduje się płynna treść surowicza. Mogą one występować pojedynczo, ale może też być ich kilkanaście na jednym jajniku lub na obu. Torbiele mogą mieć różne wymiary, od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Torbiel jajnika, można też znaleźć pod inną nazwą — lekarze nazywają je też cystami.
Rodzaje torbieli jajnika
Cysty dzielą się na dwa typy — torbiele czynnościowe i torbiele nieczynnościowe. Wśród tych pierwszych wyróżnia się postacie:
- torbieli prostych — rodzaj ten związany jest z relacją osi podwzgórzowo-przysadkowej, która nie funkcjonuje prawidłowo, a to skutkuje wahaniem wydzielania hormonów FSH i LH
- torbieli pęcherzykowych — powstaje gdy nie dojdzie do pęknięcia pęcherzyka
- torbieli ciałka żółtego — to przetrwała forma ciałka żółtego, które w prawidłowych warunkach powinno zaniknąć po owulacji
Torbiele na jajnikach nieczynnościowe to zmiany wytwórcze, które powstały z powodu różnych chorób i stanów patologicznych natury ginekologicznej. Pośród nich wyróżniamy:
- torbiel czekoladowa (endometrialna) – jest on wypełniony krwią i pojawia się najczęściej przy endometriozie
- torbiel dermoidalna (torbiel skórzasta jajnika) – taki torbiel powstaje z materiału biologicznego nierozwiniętego organizmu płodu
Torbiel na jajniku – przyczyny powstawania
Istnieje wiele czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia torbieli na jajnikach. Do przyczyny powstawania torbieli jajnika można zaliczyć:
- okres rozrodczy — większa część torbieli powstaje w wyniku cyklu menstruacyjnego w wieku rozrodczym
- zaburzenia hormonalne — np. zespół policystycznych jajników
- endometrioza — rozrost błony śluzowej macicy (endometrium) poza jamę macicy
- przebyte zapalenie narządów małej miednicy (kiedyś nazywane zapaleniem przydatków)
Jakie są objawy torbieli jajnika?
W wielu przypadkach torbiele na jajnikach nie powodują żadnych objawów i są wykrywane dosłownie przypadkiem podczas badań diagnostycznych. Jeżeli jednak torbiel jest sporych rozmiarów, to mogą wystąpić następujące objawy związane z naciskiem na inne narządy lub tkanki w ciele kobiety. Jakie są objawy cysty na jajnikach?
- bóle podbrzusza albo miednicy o różnym nasileniu
- wzdęcia i dyskomfort w jamie brzusznej
- ból podczas współżycia
- uczucie parcia na pęcherz moczowy
Niektóre z rodzajów torbieli mogą zaburzyć gospodarkę hormonalną, a to prowadzi z kolei do:
- wzrostu masy ciała
- nadmiernego owłosienia
- niepłodności
Jakie są inne objawy związane z torbielami jajników?
- obfite i nieregularne krwawienia menstruacyjne
- krwawienia międzymiesiączkowe
Rozpoznanie torbieli na jajniku
Diagnostyką i leczeniem torbieli jajnika zajmuje się ginekolog. Głównym badaniem, które pomaga w rozpoznaniu cysty na jajniku jest badanie USG. Dzięki USG lekarz jest w stanie ocenić rodzaj torbieli, jego wielkość, kształt, grubość ścian, unaczynienie oraz ewentualne zagrożenie, jakie stanowi on dla organizmu kobiety. Jak to wygląda w praktyce?
- kobiety przed menopauzą — jeśli torbiele mają < 5 cm to prawdopodobnie są one funkcjonalne i nie wymagają dalszego obrazowania
- cysty wielkości 5-7 cm należy co roku kontrolować za pomocą badania USG, z kolei zmiany > 7 cm i złożone wymagają pełnej oceny ginekologicznej w celu wykluczenia guza
- kobiety po menopauzie — torbiele proste, jednostronne i jednokomorowe o średnicy < 5 cm cechują się niskim prawdopodobieństwem przemiany w zmiany złośliwe i można je leczyć zachowawczo
- proste cysty < 2 cm nie wymagają dalszego badania
- przy torbielach 2-5 cm powinno wykonać się powtórne USG po 4 miesiącach
- duży torbiel może być też stwierdzony podczas badania fizykalnego, a jeśli USG jest niejednoznaczne to lekarz zleci wykonanie rezonansu magnetycznego
Leczenie torbieli jajnika
Metody leczenia torbieli jajnika uzależnione są od ich wielkości i rodzaju, ale także od wieku pacjentki i jej planów prokreacyjnych. W przypadku, gdy torbiel jest niewielki, to często zaleca się regularne obserwacje w badaniach obrazowych (np. USG), aby monitorować ich rozwój.
Jeżeli chodzi o większe torbiele, które powodują ból, mogą zostać zastosowane różne metody leczenia, takie jak:
- antykoncepcja hormonalna — pomaga ona zmniejszyć rozmiar torbieli, poprzez zahamowanie owulacji
- laparoskopia — zabieg operacyjny, podczas którego kamera oraz niewielkie narzędzie chirurgiczne wprowadzane są przez nacięcia w brzuchu długości około 1 cm
- laparotomia — inwazyjny zabieg chirurgiczny, który polega na otwarciu jamy brzusznej
W przypadku podejrzeń zmian nowotworowych leczenie planowane jest przez onkologa lub ginekologa onkologa.
Torbiel na jajniku a ciąża
Torbiel na jajniku nie jest zasadniczo przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę. Niektóre rodzaje cyst (np. torbiel dermoidalna) mogą powodować zaburzenia hormonalne u kobiet, a to prowadzi znowu do rozregulowania cyklu. W wielu przypadkach mogą pojawić się trudności z uzyskaniem ciąży, w najgorszym przypadku może pojawić się bezpłodność.
Czego nie wolno robić przy cystach jajnika?
Tak jak już wspomnieliśmy niewielkie torbiele nie powodują dolegliwości. Jednak u kobiet, u których wykryto torbiele na jajnikach powinny unikać wszelkiego wysiłku fizycznego i prowadzić oszczędzający tryb życia, aby zmniejszyć ryzyko pęknięcia cysty lub skrętu jajnika.
Kontrowersyjną informacją jest to, że kobiety, które mają torbiele, nie powinny spożywać soi i produktów sojowych
Jeśli podejrzewasz u siebie torbiele jajników,
umów wizytę do naszej Poradni Ginekologicznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .
https://www.aptelia.pl/czytelnia/a38-Czym_grozi_torbiel_na_jajniku_Najczestsze_objawy
https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/258610,torbiele-jajnika
https://diag.pl/pacjent/artykuly/torbiel-na-jajniku-objawy-przyczyny-oraz-zalecenia/
