Jakie są rodzaje zeza u dzieci i dorosłych?

Zez to nie tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny, który może wpływać na życie pacjenta. Istnieje kilka rodzajów zeza i każdy z nich charakteryzuje się innymi objawami oraz wymaga odmiennych metod leczenia. Jakie są rodzaje zeza i jak je rozpoznać?

Jeśli Ty lub Twoi bliscy mają problem z zezem,
umów wizytę do naszej Poradni Okulistycznej w Centrum Medycznym BetaMed
☎ 32 420 29 00 .

Czym jest zez?

Zez to jednostka chorobowa, której charakterystyczną cechą jest brak symetrii w położeniu gałek z odchyleniem oka w jakąś stronę, np. w kierunku nosa. Wcześnie rozpoznany zez jest możliwy do skorygowania lub nawet całkowitego wyleczenia. Nie zawsze jest on jednak widoczny na pierwszy rzut oka.

Zez — przyczyny

Jakie są najczęstsze przyczyny zeza? Między innymi można do nich zaliczyć wady refrakcji wzroku, czyli takie choroby jak krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm i prezbiopię. Oprócz tego istnieją inne czynniki ryzyka, takie jak:

czynniki genetyczne
choroby ośrodkowego układu nerwowego
choroby gałki ocznej i oczodołu
choroby mięśni i unerwienia oczu

Jakie są rodzaje zeza?

Jakie są rodzaje zeza? Podział opiera się na kierunku, w którym odchylone jest oko zezującego oraz od okoliczności występowania. Zez czasami występuje stale lub tymczasowo. Ze względów klinicznych dokonuje się także rozróżnienia na zez ukryty oraz na zez towarzyszący (jawny).

Zez zbieżny

Występuje on bardzo często u niemowląt, co niepokoi rodziców. Zez zbieżny polega na odchyleniu gałki ocznej w kierunku nosa.

Zez rozbieżny

To odwrotna forma zeza zbieżnego. Ten rodzaj zeza polega na tym, że oko zezujące jest ustawione w kierunku skroni.

Zez ukryty

Występuje on przy zaburzeniach mięśni poruszających gałką oczną, czyli mięśni gałkoruchowych. Bardzo często jest on niewidoczny i nie daje praktycznie żadnych objawów. Jedynym objawem, który może niekiedy wskazywać na to jest ból głowy. Zez ukryty można wykryć za pomocą testu — zasłaniając oko. Rodzaj ten pojawia się na skutek doznanego urazu, zmęczenia, osłabienia czy też w przebiegu choroby ogólnej. Zez ukryty może przeistoczyć się w zez jawny i wtedy będzie on wymagał leczenia.

Zez porażenny

To szczególny rodzaj, który dotyczy zdrowego oka dotkniętego stałym lub tymczasowym porażeniem nerwów zaopatrujących mięśnie poruszające gałką oczną. Oko wtedy ustawia się w przeciwległym kierunku do mięśnia porażonego.

Zez pozorny

Rodzaj ten nie jest schorzeniem, które polega na nierównoległym ustawieniu gałek ocznych, a jedynie sprawia wrażenie, że ma się zeza. Bardzo często zez pozorny można podejrzewać na skutek występowania szerokiej nasady nosa, bądź różnej szpary powiekowej. Przy zezie pozornym nie jest wymagane leczenie.

Jak często występuje zez?

Zez ukryty jest najpopularniejszym rodzajem, zaś zez jawny pojawia się u 4-5% dzieci. U dorosłych częściej lekarze diagnozują zez porażenny, który może skutkować zaburzeniami ruchów chorej gałki ocznej i podwójnym widzeniem.

Rozpoznanie zeza

Aby wykryć zeza, pacjent musi udać się do okulisty lub optometrysty. Okulista przeprowadzi podstawową diagnostykę taką jak badanie okulistyczne, dokona ostrości wzroku oraz dna oka i wykona specjalny test naprzemiennego zasłaniania, oraz odsłaniania oczu. Rozpoznać go można też za pomocą oceny kąta zeza w stopniach, w tym celu okulista używa specjalnych listw pryzmatycznych i synoptoforu. Sprawdzana jest również jakość widzenia obuocznego i przestrzennego z daleka oraz bliska.

Jak wygląda leczenie zeza u dzieci i dorosłych?

Do każdego przypadku pacjenta, metody leczenia są dobierane indywidualnie. Dzieci powinno się konsultować u okulisty dziecięcego, a dorosłych u okulisty i optometrysty. Leczenie zeza może obejmować korekcję wzroku — soczewki lub okulary, ćwiczenia na zeza w gabinecie ortoptysty oraz ćwiczenia na zeza w warunkach domowych. Przy korekcji zeza, w ćwiczeniach wykorzystuje się akcesoria (np. listwy pryzmatyczne, karty fuzyjne). Można też zastosować inne zabiegi, takie jak leczenie chirurgiczne czy też iniekcje toksyny botulinowej. Zazwyczaj operacja zeza bywa koniecznością, ale zarazem najlepszym rozwiązaniem. To wszystko uzależnione jest od diagnozy, którą postawi lekarz. Zabiegi operacyjne przeprowadza się u dzieci i dorosłych.